Czym różni się ekspertyza geologiczna od geotechnicznej? Kiedy się je przeprowadza?

Każda budowa zaczyna się od gruntu – dosłownie. Niezależnie od tego, czy planujesz postawić dom jednorodzinny, budynek usługowy, czy większy obiekt, ogromne znaczenie ma to, co znajduje się pod powierzchnią działki. Z pozoru stabilny teren może kryć słabe grunty, wysoki poziom wód gruntowych lub warstwy nasypowe, które bez wcześniejszego rozpoznania mogą poważnie utrudnić lub nawet uniemożliwić realizację projektu. Coraz więcej inwestorów zdaje sobie z tego sprawę i zleca badania gruntu pod budowę domu czy innego budynku już na etapie planowania inwestycji. To słuszna decyzja – dobrze wykonane badania chronią przed kosztownymi pomyłkami. W tym wpisie wyjaśniamy, czym różnią się ekspertyzy geologiczne od geotechnicznych, kiedy warto je zlecić, kto je wykonuje oraz dlaczego warto w nie zainwestować. Zapraszamy do lektury!

Ekspertyza geologiczna – co to takiego i po co się ją robi?

Ekspertyza geologiczna to dokument opisujący, jak zbudowany jest grunt na konkretnej działce. Zawiera informacje o rodzaju gruntu (glina, piasek, ił itp.), jego układzie warstw, obecności wód gruntowych czy ryzyku wystąpienia osuwisk. Zleca się ją, gdy:

• działka położona jest na kłopotliwym terenie (np. skarpa, bliskość cieku wodnego),
• wymagają tego przepisy, np. decyzja o warunkach zabudowy,
• inwestor chce mieć pewność co do warunków gruntowych przed zakupem działki lub zleceniem projektu.

Ekspertyza geotechniczna – dla bezpieczeństwa fundamentów

Tego typu badanie służy ocenie, czy grunt pod budynkiem jest wystarczająco stabilny, by utrzymać jego ciężar. Dzięki temu projektant wie, jak głęboko posadowić fundamenty, jaki ich typ zastosować i czy potrzebne będą dodatkowe zabezpieczenia (np. izolacje przeciwwodne, drenaż). Zakres ekspertyz geotechnicznych może obejmować:

• prostą opinię geotechniczną (np. pod dom jednorodzinny),
• dokumentację badań podłoża gruntowego (dla budynków o większym obciążeniu),
• projekt geotechniczny (dla obiektów przemysłowych, hal, zbiorników).

Taki dokument potrzebny jest praktycznie przy każdej budowie, nie tylko dla dużych inwestycji.

Geologia a geotechnika – gdzie jest różnica?

Choć oba terminy bywają mylone, geologia i geotechnika pełnią różne funkcje. Geologia skupia się na tym, co znajduje się pod ziemią – to naukowe rozpoznanie warstw gruntu oraz warunków środowiskowych. Geotechnika zaś odpowiada na pytanie, czy można bezpiecznie budować obiekt – analizuje nośność, jak też stabilność gruntu z punktu widzenia konstrukcyjnego. Najczęściej ekspertyzy geotechniczne i geologiczne zleca się razem – wzajemnie się uzupełniają.

Ekspertyza geologiczna vs. geotechniczna. Szczegółowe porównanie

Jeśli chcielibyśmy sprowadzić wszystko do prostego podsumowania, to najprościej rzecz ujmując: ekspertyza geologiczna mówi, co to za grunt, a geotechniczna – czy nadaje się on pod budowę.

Jak wygląda proces badań gruntu krok po kroku?

1. Ustalenie celu i zakresu badań: analiza dokumentacji, rozmowa z inwestorem.
2. Przygotowanie projektu robót geologicznych lub geotechnicznych (jeżeli jest wymagany).
3. Odwierty i pomiary w terenie: sondowania dynamiczne lub statyczne, pobór próbek do analizy.
4. Badania laboratoryjne: ocena wilgotności, nośności, składu, zagęszczenia.
5. Sporządzenie dokumentacji – wyniki, interpretacja, zalecenia projektowe.
6. Zatwierdzenie dokumentacji przez organ administracyjny – jeśli inwestycja tego wymaga.

Całość trwa zwykle od kilku dni do kilku tygodni – zależnie od warunków i zakresu prac.

Kiedy trzeba wykonać badania gruntu?

Wykonanie badań geologicznych gruntu konieczne jest szczególnie przy skarpach, zboczach czy terenach zalewowych. Przeprowadza się je również, jeśli MPZP lub WZ tego wymaga. Niektórzy inwestorzy decydują się na ekspertyzę geologiczną przed zakupem działki – by uniknąć ryzyka.

Z kolei badania geotechniczne gruntu realizowane są zawsze przed budową z fundamentami, jak też w sytuacji, gdy projektant potrzebuje tego typu danych do projektu. Zaleca się je dla tych, którzy chcą uniknąć niepotrzebnych wydatków w trakcie budowy. Brak rzetelnych badań gruntu to nie tylko ryzyko techniczne, ale także poważne koszty i opóźnienia!

Co może pójść nie tak, jeśli zrezygnujesz z ekspertyzy?

Pominięcie badań gruntu przed rozpoczęciem budowy to ryzyko, które może skutkować poważnymi konsekwencjami technicznymi i formalnymi. Zbyt słabe podłoże może doprowadzić do osiadania budynku bądź pękania ścian, a brak danych o nośności ziemi często skutkuje przewymiarowaniem fundamentów, co niepotrzebnie podnosi koszty budowy. Wysoki poziom wód gruntowych, którego nie da się ocenić bez odwiertów, bywa przyczyną zalewania piwnic oraz wykopów, powodując opóźnienia, jak też konieczność dodatkowego zabezpieczenia robót.

Zdarza się również, że na działce występują grunty nasypowe lub organiczne nie nadające się do bezpośredniego posadowienia – ich obecność może zostać wykryta tylko dzięki badaniom geologicznym. Niezbadane skarpy mogą być niestabilne, a to już realne zagrożenie dla całej konstrukcji. Dodatkowo brak odpowiedniej dokumentacji geotechnicznej często blokuje uzyskanie pozwolenia na budowę lub opóźnia odbiór budynku. Wówczas ekspertyzę trzeba wykonać „na szybko”, co wiąże się z wyższym kosztem i większym stresem. Poza tym warto pamiętać, że badania kosztują mniej niż ewentualne poprawki czy poważniejsze naprawy.

Ile kosztują badania geologiczne i geotechniczne?

Koszt ekspertyz geologicznych bądź geotechnicznych zależy od: wielkości działki, liczby odwiertów, rodzaju dokumentu oraz wymogów formalnych. Wpływ na koszt ma również lokalizacja – czy będzie to większe miasto (jak Rzeszów), czy też mniejsze (jak Dębica czy Łańcut), obowiązywać będą różne stawki rynkowe. Jeśli wziąć pod uwagę odwierty geologiczne pod budowę domu – cena będzie inna niż w przypadku apartamentowca czy hali. Szczegóły zawsze warto ustalić indywidualnie, najlepiej jeszcze przed wykonaniem projektu domu.

Jak wybrać firmę, która wykona badania gruntu?

• Sprawdź, czy specjaliści mają uprawnienia i doświadczenie.
• Upewnij się, że robią wszystko kompleksowo – od odwiertów po dokumentację.
• Zorientuj się, czy znają lokalne warunki (np. w niektórych rejonach Dębicy na ogół występuje wysoki poziom wód gruntowych – warto, by geolog wiedział o tym wcześniej).
• Zapytaj o czas realizacji usługi, jak też elastyczność w dopasowaniu działań do wymogów klienta.
• Sprawdź opinie lub poproś o przykład wykonanych ekspertyz.

Oprócz tego bardzo opłacalne jest, jeśli dana firma (tak jak Drimgeo) oferuje usługi nie tylko geotechniczne, ale także geodezyjne – to ułatwia koordynację prac.

Ekspertyzy geologiczne i geotechniczne to nie formalność, lecz realne wsparcie dla inwestycji. Dobrze wykonane badania gruntu są podstawą każdej bezpiecznej, jak też ekonomicznej budowy – pozwalają dobrać odpowiedni typ fundamentów, uniknąć błędów projektowych, a także przyspieszyć załatwienie formalności. Warto, by zdecydował się na taką usługę każdy, kto chce świadomie zarządzać budową. Dobrze jest powierzyć swoją działkę firmie, która zna się na rzeczy, a do tego potrafi działać kompleksowo – np. naszej firmie Drimgeo oferującej m.in. badania geologiczne gruntu w Dębicy, profesjonalne ekspertyzy geotechniczne, a także usługi geodezyjne w Łańcucie, Rzeszowie i całym województwie podkarpackim. Skontaktuj się z nami – przygotujemy ofertę dopasowaną do Twojej działki oraz rodzaju planowanej inwestycji!